مطالعه نقش سگ ولگرد و روباه قرمز در چرخه اکینوکوکوزیس - هیداتیدوزیس در استان لرستان

هدف: تعیین نقش سگ ولگرد و روباه قرمز در چرخه اکینوکوکوس گرانولوزوس در استان لرستان و تعیین وضعیت آلودگی دامهای ذبح شده در کشتارگهای استان به کیست هیداتیک بوده است. علاوه بر این، میزان باروری کیست های جدا شده از دامها و اندامهای مختلف آنها و همچنین میزان زنده بودن پروتواسکولکس کیست دامها و اندامهای مختلف مورد ارزیابی قرار گرفت. طرح: مطالعه مشاهده ای مقطعی. حیوانات: 42 قلاده سگ، 30 قلاده روباه قرمز، 6879 راس گوسفند، 3752 راس بز و 1968 راس گاو از استان لرستان. روش: شکار و کالبدگشایی سگها و روباه ها، شستشو و بررسی روده کوچک آنها از لحاظ آلودگی به اکینوکوکوس، مراجعه به کشتارگهای استان لرستان و بازرسی اندام دامهای کشتار شده به کیست هیداتیک و ثبت آنها، سنجش میزان باروری کیست های هیداتیک دامهای مختلف و سنجش میزان زنده بودن پروتواسکولکس کیست های هیداتیک دامهای مختلف. تجزیه و تحلیل آماری: اندازه گیری درصد آلودگی، اندازه گیری میانگین و انحراف معیار میزانها و مقایسه با استفاده از آزمون ,,t ،، Student . نتایج: به طور کلی از مجموع 42 قلاده سگ،13 قلاده ( 95/30 درصد ) و از 30 قلاده روباه قرمز، 2 قلاده ( 67/6 درصد ) به اکینوکوکوس گرانولوزوس آلوده بوداند. در کشتارگاههای خرم آباد، دلفان و سلسله استان لرستان، از مجموعه 6879 راس گوسفند تحت مطالعه 29/25 درصد، از مجموع 3752 راس بز، 08/11 درصد و از مجموعه 1968 راس گاو 94/55 درصد به کیست هیداتیک آلوده بوده اند در گوسفندان آلوده، 87/52 درصد آلودگی در ریه ها، 39/28 درصد در کبد و 73/18 درصد به صورت آلودگی توام و در بزهای آلوده، 54/61 درصد آلودگی در ریه ها، 41/33 درصد در کبدها و 50/50 درصد به صورت آلودگی توام و در گاوهای آلوده، 86/52 درصد آلودگی در ریه ها و 43/28 درصد در کبدها و 89/18 درصد به صورت آلودگی توام بوده است. 47/35 درصد کیست های گوسفندان، 88/16 درصد کیست های بز ها و 70/14 درصد کیست های گاوها دارای کیست های بارور بوده و میانگین درصد زنده بودن پروتواسکولکس ها در کیست های بارور ریه گوسفندان 5/87 درصد، کبد گوسفندان 35/92 درصد، ریه بزها 5/78 درصد، کبد بزها 75/95 درصد، ریه گاوها 44/84 درصد بوده است. نتیجه گیری: به طور کلی می توان نتیجه گرفت که آلودگی اکینوکوکوزیس هیداتیدوزیس در استان لرستان شیوع بالایی داشته و با توجه به اهمیت بهداشتی و اقتصادی این بیماری لازم است اقدامات موثری در کنترل این بیماری در لرستان صورت پذیرد. مجله دانشکده دامپزشکی دانشگاه تهران، ( 1381)، دوره 57، شماره 3، 86-81 .